There were many outstanding musicians in the Kątski family who were well known during their lifetime. Unfortunately, as was the case with most Polish composers, the memory of them disappeared very quickly with their deaths. All four Kątscy brothers were composers. In addition, Antoni and Stanisław were pianists, and Karol and Apolinary were violinists – only the latter is still remembered by some, probably because his works are a real challenge for violinists. Their father, Grzegorz, was a violinist and composer, and their sister Eugenia was a singer. Apolinary’s children were also musicians: Wanda was a pianist and Sigmund a cellist.
Anthoni, the most prolific composer of the brothers, a sought-after virtuoso who gave recitals literally all over the world, left behind more than 400 opuses, mostly piano works, but also several chamber pieces and songs. He also wrote symphonic works, none of which have survived in their entirety: there are incomplete orchestral parts of one of the symphonies, the other survives in the form of the author’s transcription for piano sextet recorded on this disc. It is not known whether an orchestral score of this work even existed, while its arrangement was dedicated to Tsar Alexander II in 1862 on the occasion of the millennium of the Russian empire.
It has not been possible to find information on the performance of this work in an orchestral or chamber version. Most probably, the Sextet ended up in the archives of the Tsar and lay there undisturbed for more than one hundred and fifty years.
I learned of the existence of this Sextet from the second volume of the book Z dziejów polskiej kultury muzycznej [In the History of Polish Musical Culture] (Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Krakow, 1966), which I once bought at a sale in the early 1970s for 10 zlotys (instead of 75). However, I didn’t look into it until the late 1990s, after Acte Préalable had already been founded. And there, on page 430, you can read that the Sextet is in the Saltykov-Shchedrin Library in Leningrad (St Petersburg). Having this information, I tried to reach this work. In those days, the only way was through letter correspondence. Unfortunately, I did not receive any response to my letters. Later, when Internet access became widespread, I renewed my efforts, this time by e-mail. With similar results. I also enlisted the help of a good friend of mine, the composer Romuald Twardowski, who went to the aforementioned library during his stay in St Petersburg and encountered a closed door. Then, a few years ago, completely by accident, while looking for something completely different, I came across information about this work, thanks to which I came into possession of a copy of it; it stayed on my hard drive until 2021.
It was then that the excellent violinist Mr Paweł Wajrak, known, among other things, for his premiere recording of August Duranowski’s Violin Concerto for Acte Préalable, turned to me with a request to find some interesting repertoire for him and his friends. As a discoverer of forgotten musical works, I immediately proposed the aforementioned Sextet, as well as the Piano Trio, also by Antoni Kątski, which I had recently found. The artists accepted my project without hesitation, so I realised a contemporary edition of the scores and parts of these compositions. I also suggested that a transcription for violin and piano of Le Réveille du Lion, a piece famous during Antoni Kątski’s lifetime, should be included in the recording.
It is my great pleasure to present a monographic album dedicated to the chamber music of Antoni Kątski – the fruit of a joint effort by excellent musicians and my humble self. They are: Ladies Justyna Dybek-Boczek, Anna Migdał-Chojecka and Ewelina Panocha known for their outstanding interpretation of Duranowski’s works, and Messrs Duszan Korczakowski, Franciszek Pall and Paweł Wajrak. Thank you for the time you have devoted to this work and for bringing it to life so brilliantly.
I would also like to thank everyone who contributed to this album.
Before 2017, I don’t think there was any album dedicated to the music of any of the Kątskys. Even recordings of single works were rare, if they existed at all. Today, thanks to my publishing house, there are already five such albums in the Acte Préalable catalogue (AP0388, AP0424. AP0512, AP0534, AP0557; details page 18). And I have not yet said my last word. I believe that this album, already the fourth in our catalogue featuring the music of Antoni Kątski, will win the appreciation of music lovers and help him emerge at least a little from obscurity.
I would also like to inform that performance materials of the recorded compositions are available from our publishing house.
Jan A. Jarnicki
May 2023
W rodzinie Kątskich było wielu znakomitych muzyków, o których było głośno za ich życia. Niestety, tak jak w przypadku większości kompozytorów polskich, pamięć o nich bardzo szybko zaginęła wraz z ich śmiercią. Wszyscy czterej bracia Kątscy byli kompozytorami. Ponadto Antoni i Stanisław byli pianistami, a Karol i Apolinary skrzypkami – tylko o tym ostatnim niektórzy jeszcze pamiętają, najpewniej dlatego, że jego utwory stanowią prawdziwe wyzwanie dla skrzypków. Ich ojciec, Grzegorz, był skrzypkiem i kompozytorem, a siostra Eugenia śpiewaczką. Również dzieci Apolinarego były muzykami: Wanda była pianistką a Zygmunt wiolonczelistą.
Antoni, najbardziej płodny kompozytor spośród braci, rozchwytywany wirtuoz, dający recitale dosłownie na całym świecie, pozostawił po sobie ponad 400 opus, głównie dzieł fortepianowych, ale także kilka utworów kameralnych i pieśni. Pisał również utwory symfoniczne, z których żaden nie zachował się w całości: istnieją niekompletne głosy orkiestrowe jednej z symfonii, druga przetrwała w formie autorskiej transkrypcji na sekstet fortepianowy utrwalony na niniejszej płycie.
Nie wiadomo czy partytura orkiestrowa tego dzieła w ogóle istniała, natomiast jego aranżacja była dedykowana carowi Aleksandrowi II w roku 1862 z okazji tysiąclecia imperium rosyjskiego.
Nie udało się znaleźć informacji na temat wykonania tego utworu w wersji orkiestrowej lub kameralnej. Najpewniej Sekstet trafił do archiwum carskiego i przeleżał tam przez nikogo nie niepokojony ponad sto pięćdziesiąt lat.
O istnieniu tego Sekstetu dowiedziałem się z drugiego tomu książki Z dziejów polskiej kultury muzycznej (Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1966), którą kiedyś, we wczesnych latach 70. kupiłem na wyprzedaży za 10 zł (zamiast 75). Zajrzałem jednak do niej dopiero pod koniec lat 90., już po założeniu Acte Préalable. I tam na stronie 430 można przeczytać, że Sekstet znajduje się w Bibliotece im. Sałtykowa-Szczedrina w Leningradzie (Petersburgu). Mając taką informację, próbowałem dotrzeć do tego utworu. W tamtych czasach jedyną droga była korespondencja listowa. Niestety, nie dostałem żadnej odpowiedzi na moje listy. Później, gdy dostęp do Internetu stał się powszechny, wznowiłem moje starania, tym razem drogą e-mailową. Z podobnym skutkiem. Skorzystałem również z pomocy mojego dobrego znajomego, kompozytora Romualda Twardowskiego, który podczas swojego pobytu w Petersburgu udał się do wspomnianej biblioteki i napotkał zamknięte drzwi. Aż kilka lat temu, zupełnie przypadkowo szukając czegoś innego, natrafiłem na informację o tym dziele, dzięki której wszedłem w posiadanie jego kopii; przeleżała na moim twardym dysku do roku 2021. Wtedy to znakomity skrzypek Pan Paweł Wajrak, znany m.in. z premierowego nagrania dla mojego wydawnictwa Koncertu skrzypcowego Augusta Duranowskiego, zwrócił się do mnie z prośbą o znalezienie dla niego i jego znajomych jakiegoś ciekawego repertuaru. Jako odkrywca zapomnianych dzieł muzycznych od razu zaproponowałem wspomniany Sekstet, a także niedawno odnalezione przeze mnie Trio fortepianowe, też Antoniego Kątskiego. Artyści zaakceptowali mój projekt bez wahania, zrealizowałem więc współczesną edycję partytur i głosów tych kompozycji. Zaproponowałem również, by do nagrania dołączyć transkrypcję na skrzypce i fortepian słynnego za życia Antoniego Kątskiego utworu Le Réveille du Lion.
Mam ogromną przyjemność zaprezentować monograficzny album poświęcony muzyce kameralnej Antoniego Kątskiego – owoc wspólnego wysiłku znakomitych muzyków i mojej skromnej osoby. Są to: Panie Justyna Dybek-Boczek, Anna Migdał-Chojecka i Ewelina Panocha znana z wybitnej interpretacji dzieł Duranowskiego oraz Panowie Duszan Korczakowski, Franciszek Pall i Paweł Wajrak. Dziękuję Wam za czas poświęcony tej twórczości i tak znakomite przywrócenie jej do życia.
Dziękuję także wszystkim, którzy przyczynili się to powstania tego albumu.
Przed rokiem 2017 chyba nie istniał żaden album poświęcony muzyce któregokolwiek z Kątskich. Nawet nagrania pojedynczych utworow były rzadkością, jeśli w ogóle istniały. Dziś, dzięki mojemu wydawnictwu istniej już pięć takich płyt w katalogu Acte Préalable (AP0388, AP0424. AP0512, AP0534, AP0557; szczegóły str. 18). I nie powiedziałem jeszcze ostatniego słowa.
Wierzę, że ten album, już czwarty w naszym katalogu z muzyką Antoniego Kątskiego, zdobędzie uznanie wśród melomanów i pomoże mu choć trochę wychynąć z niebytu. Informuję także, że materiały wykonawcze nagranych kompozycji są dostępne w naszym wydawnictwie.
Jan A. Jarnicki
Maj 2023
